In dit onderzoek wordt er gezocht naar een manier om de relatie tussen mens en dier te versterken, door middel van een object. Dieren in dierentuinen lijden soms aan abnormale repetitieve gedragingen als gevolg van stress. Het object wat ontworpen is helpt tegen verveling en creëert gelijktijdig bewustzijn bij de bezoekers. De dieren waar onderzoek naar is gedaan zijn de kea’s (Nestor Notabilis) in Artis. De kea is een uitermate intelligent dier, welke zich goed leent voor verschillende cognitieve tests.

Door middel van Research Through Design is er op een gerichte experimentele manier onderzocht waar deze vogel allemaal toe tot instaat is. Op basis van een uitgebreid onderzoek zijn een aantal tests uitgevoerd, waarvan de inzichten steeds de start waren voor de volgende test.

Uit de onderzoeken bleek dat de kea snel van begrip was en dat er een variabel aan het object toegevoegd moest worden om het langdurig interessant te houden. Deze variabel is na afweging de bezoeker geworden. Iedere bezoeker brengt een ander energie-niveau met zich mee, wat iedere uitvoering anders maakt voor de kea. Deze intieme ervaring met de vogel zorgt ook voor een memorabel moment, welke de bezoeker niet snel zal vergeten. Dit moment, ondersteund met de juiste informatie en educatieve boodschap, creëert bewustwording.

Tijdens en na het testen van het object waren de stress gerelateerde gedragingen bij de kea afgenomen en werden de opmerkingen van de bezoekers steeds positiever. De conclusie is daarom dat een dergelijke, goed gefaciliteerde, intieme ervaring met de kea een positief effect heeft op zowel het dier als de mens.

Goed om te vermelden is dat er nog uitgebreider onderzoek gedaan kan worden naar de lange termijn effecten van deze interacties. Daarnaast is ook de wens geweest om het een breed-inzetbaar object te maken, welke bij meerdere dieren toegepast kan worden. Dit en het uit ontwikkelen tot permanent toepasbaar product is helaas wegens tijdsgebrek niet mogelijk. Wel is er een ‘proof-of- principle’ model gebouwd, welke de werking van het concept laat zien.

De dieren in dierentuinen zijn bedoeld om een educatief verhaal te vertellen, mensen te enthousiasmeren voor het wilde. Maar deze boodschap overbrengen lijkt nog niet altijd zo makkelijk (Packer, J., & Ballentyne, R., 2010). Daarnaast is het leven van sommige van deze dieren niet even prettig. Sommige dieren zitten in een saai kaal hok, wat abnormaal repetitief gedrag kan veroorzaken (Swaisgood, R. R., & Shepherdson, D. J., 2017). De relatie tussen mens en dier is niet altijd even harmonieus, terwijl dit essentieel is voor een gezonde toekomst. Het verbeteren van deze relatie, waarbij de dieren een rijker leven krijgen en de bezoeker bewuster wordt, kan bijdrage aan een groene toekomst. Waar de natuur ons blijft voorzien van zuurstof, voedsel, water, medicijnen en een veilig klimaat (Hance, J. 2017).

De reden dat sommige dieren abnormale repetitieve gedragingen vertonen is omdat zij cognitief gestimuleerd moeten worden (Rose, P. G., Matthews, C. E., 2007). Sommige dieren hebben een hoog cognitief vermogen en kunnen zich daardoor vervelen, met daarbij negatieve gevolgen. Mensen kunnen zich ook vervelen en dat is ook een deel van het probleem bij het overdragen van een educatieve boodschap in dierentuinen. Bezoekers kunnen zelf bepalen of zij een informatiebordje lezen of alleen even naar het dier willen kijken. Anders dan wanneer iemand naar school gaat en verwacht iets te leren, gaan mensen naar dierentuinen met een open houding (Taylor, E. W., & Neill, A. C. 2008). Interessant om te zien hoe zowel de kea als de bezoeker een vorm van verrijking of interactie missen. Om beter te begrijpen hoe we dit kunnen oplossen is er onderzoek gedaan naar hoe we het leven van een dier in Artis interessanter kunnen maken en daarbij de bezoeker iets memorabels mee kunnen geven.

Er zijn natuurlijk veel dieren in Artis, welke allemaal recht hebben op verrijking. En een universele vorm van verrijking welke breed toepasbaar is op verschillende soorten is ook zeker een wens, maar voor nu niet haalbaar. In dit onderzoek is er gefocust op de kea (Nestor Notabilis). Dit omdat de kea een uitermate intelligent dier is, welke zich goed leent voor verschillende tests (Auersperg, A. M. I., von Bayern, A. M. P., 2011). Daarnaast is het, doordat deze soort cognitief zo capabel is, extra belangrijk dat zij zich niet vervelen. Ook is de kans groot dat een educatieve boodschap beter blijft hangen wanneer de uitvoerder (de kea) in staat is motorisch of cognitief uitdagende taken uit te voeren (Patrick, P. G., Matthews, C. E., 2007). De onderzoeksvraag van deze studie luidt dan ook:

“Hoe kan de relatie tussen mens en dier verbeterd worden door middel van een verrijkend object voor de kea in Artis?”

Er zijn een aantal redenen waarom deze vraag relevant is en waarom er belang is bij dit onderzoek. Ten eerste is de kea een vogel met een hoog cognitief vermogen, welke daardoor vatbaar is voor verveling (Mellen, J., & Sevenich MacPhee, M., 2001). Dit is eerder gebleken bij het vorige mannetje, welke ook abnormale repetitieve gedragingen vertoonde. Ten tweede is de kans groot dat de kea snelle resultaten en inzichten zal bieden, door het nieuwsgierige en onderzoekende karakter (Diamond, J., & Bond, A. B. 1999). Ten derde is de kans dat de interactie met het object impact zal maken op de bezoeker groter, wanneer hier een verrassende complexiteit aan zit (Swanagan, J. S. 2000).

Om antwoord te geven op de onderzoeksvraag is er door middel van Research Through Design (Desmet, P. 2001) op gerichte experimentele wijze getest tot waar de kea in Artis toe in staat is. Er zijn verschillende manieren van complexiteit en variabiliteit verkent en getest. Ook is er samengewerkt met studenten van de minor Evolutionaire Gedragsbiologie die gedragsonderzoeken hebben gedaan tijdens het testen. De data van deze verschillende tests fungeerde steeds als basis van de volgende, waardoor er snel resultaat behaald is.